Geneza
Projekt Historyczno-kulturowo-przyrodniczego szlaku wokół Tatr to zakrojone na wielką skalę transgraniczne przedsięwzięcie, będące efektem
zainicjowanej przez Euroregion „Tatry” w 2004 roku wieloletniej współpracy
polskich i słowackich samorządów przygranicznych. Kompletny projekt zakłada
realizację liczącej ponad 250 km pętli wokół Tatr z trasami rowerowymi, narciarskimi,
edukacyjnymi i biegowymi.
Jego przewodnią ideą jest udostępnienie niepowtarzalnych miejsc i lokalnych
wartości o walorach krajobrazowych, kulturowych, historycznych i przyrodniczych
po obu stronach granicy, których dostępność jest aktualnie ograniczona lub
znikoma.
Przebieg szlaku po stronie polskiej wyznaczają, poczynając od Nowego Targu,
następujące punkty charakterystyczne: Czarny Dunajec – Podczerwone – Chochołów
(kierunku zachodnim) oraz Gronków – Dębno – Czorsztyn – Sromowce Niżne (w kierunku
wschodnim). Część słowacką stanowi pętla łącząca punkty przekroczenia granicy
polskiej poprzez miejscowości: Trstená – Dolny Kubin – Liptovský Mikuláš –
Štrbské Pleso – Poprad – Kežmarok – Stara Lubovňa – Spišská Stara Ves.
Odgłównego szlaku będą mogły być tworzone pętle boczne przeznaczone dla
turystów zainteresowanych pogłębieniem wiedzy o lokalnych atrakcjach np. trasy:
wokół Jeziora Czorsztyńskiego, unikatowych torfowisk, drewnianej architektury, zamków
i warowni itp.
Trasa Szlaku nawiązuje do dziedzictwa historyczno-kulturowego: najstarszej
sieci osadniczej (Nowy Targ, Ludźmierz, Szaflary, Frydman po stronie polskiej a
po stronie słowackiej Kieżmark, Stara Lubownia, Spiska Sobota, Liptowski
Mikulasz, Dolny Kubin), starych szlaków handlowych (solny, jantarowy, winny), interesującychzabytków architektury (Zamek w Niedzicy, Zamek w Czorsztynie, Dwór w
Łopusznej, Zamek w Starej Lubowni, Czerwony Klasztor, Orawski Hrad), gotyckich
kościołów drewnianych (w Dębnie, Harklowej, Łopusznej, Nowym Targu,
Twardoszynie, Zubercu, Istebnem, Leszczynach, Św. Krzyżu, Kieżmarku), drewnianego
budownictwa ludowego (Chochołów, Podbiel, Prybylina Orawski Park
Etnograficzny w Zubrzycy Górnej, Muzeum zamagurskiej wsi Stará Ľubovňa) oraz
wyjątkowego folkloru i sztuki ludowej. Przebieg Szlaku zwraca również
uwagę na unikatowe wartości przyrodnicze i krajobrazowe, pozwala odkrywać
nieznane pomniki przyrody.
Ponadto trasa Szlaku wokół Tatr służy uprawianiu turystyki aktywnej, przyjaznej dla
środowiska i promuje zdrowe spędzanie wolnego czasu jako alternatywę dla zmotoryzowanych form
zwiedzania i podróżowania.